WAM Pennings bouwt ervaring op met selectierobot

Een ziekzoeker die nooit slaapt

Ontwikkelingen kunnen heel snel gaan. In vijf jaar tijd is het gelukt om het handmatig ziekzoeken in tulpen voor een deel te vervangen door een selectierobot. Hierdoor kunnen tulpentelers flink besparen op arbeid, maar dit automatiseringsproces heeft nog meer voordelen. Te zieke partijen bollen die voorheen werden weggegooid, krijgen nu een tweede kans en de machine zorgt voor een stuk minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen!

Het is een vertrouwd beeld in het voorjaar. Medewerkers die langs eindeloze bedden met tulpen lopen en ‘ziekzoeken’. Hun ervaren ogen vinden de tulpen met Tulp Breaking Virus (TBV), een ziekte die je herkent aan rode streepjes in het blad. Ze herkennen de zieke planten en verwijderen die handmatig om de partij gezond te houden.

Dat vertrouwde beeld verdwijnt snel en dat is de danken aan de intrede van de selectierobot, in de volksmond de ‘ziekzoekrobot’ genoemd. Er rijden nu al bijna zeventig van deze machines in Nederland, Nieuw-Zeeland en sinds kort ook in Chili. Als het teeltseizoen in Europa voorbij is, gaat een deel van de robots op transport naar de andere kant van de wereld.

Visser: “Soms zit er veel virus in een veld. Dan laten we de robot nog een keer extra rijden. Het grote voordeel is dat we daardoor minder snel een partij hoeven afschrijven die te veel in het virus is gelopen. Zo’n partij kunnen we dus toch goed schoon krijgen.”

Robot ging viraal

Bij WAM Pennings in Noordwijkerhout rijdt de robot nu voor het tweede jaar rond. Allan Visser, operationeel manager en opvolger binnen het bedrijf, is er enthousiast over. Hier kreeg de robot zelfs een eigen naam: Theo, vernoemd naar de ziekzoeker van het bedrijf die met pensioen is gegaan. Van een bericht in de regionale media ging Theo viraal en haalde zelfs de Amerikaanse pers. “Daardoor lijkt het alsof we de eerste robot hebben, maar dat is niet helemaal waar. Het is de eerste in onze regio”, corrigeert Visser. Maar dat maakt hem niet minder enthousiast.

De ontwikkeling van de robot startte in 2019. Het bedrijf H2L Robotics, opgericht door oud-collega’s van Mapper (halfgeleiderindustrie), bedacht het concept. Zij vonden een aantal telers bereid om te investeren en lieten een deel van het chassis van de robot bouwen door Smit Constructie in Winkel. Toen ging het snel. “We hebben inmiddels vijf jaar ervaring opgedaan en de machine maakt nog steeds een ontwikkeling door”, vertelt Bert Jan Kampherbeek van H2L Robotics.

Besparing op arbeid

Naast Canna, Oxalis en narcissen teelt WAM Pennings vooral tulpen. Het bedrijf richt zich vooral op de droogverkoop van bollen en levert aan tulpenbroeiers, tuincentra en parken. “Ziekzoeken doen we op verschillende momenten in de teelt”, legt Visser uit. “Dit doen we voor de bloei – het zogenaamde bladlopen -, als de bloemen open zijn en na de bloei. Er lopen normaalgesproken twee mensen aan iedere kant van een bed en dat gebeurt twee keer per teeltfase.

Met de robot werkt heel anders. Deze rijdt in de vroege fase van de teelt over het bed en gaat met drie camera’s op zoek naar de zieke planten. Iedere zieke plant wordt aangestipt met een herbicide en sterft af. Wordt het gewas hoger, dan kan de robot er niet meer overheen rijden. Maar in tegenstelling tot het handmatig zoeken kan de robot overdag en ’s nachts werken. Net zo vaak als je maar wilt. Alleen regen gooit soms roet in het eten, want dan werkt het onkruidbestrijdingsmiddel niet meer.

Visser: “Soms zit er veel virus in een veld. Dan laten we de robot nog een keer extra rijden. Het grote voordeel is dat we daardoor minder snel een partij hoeven afschrijven die te veel in het virus is gelopen. Zo’n partij kunnen we dus toch goed schoon krijgen. ”Hij schat dat de robot in de zes tot zeven weken dat deze rijdt makkelijk vier mensen vervangt. De ontwikkelaar geeft aan dat het zelfs zes mensen kan schelen. “Dat is niet alleen een grote besparing op arbeid, maar ook de mensen die deze handeling goed kunnen uitvoeren worden steeds schaarser nu”, weet Kampherbeek.

Update

De robot kan volledig autonoom het werk doen. Hij positioneert zich aan de hand van de GPS-kaarten van het planten. “Alleen als de robot naar een ander veld gaat, moet ik hem een handje helpen, vertelt Visser. Soms is dat midden in de nacht. Maar er kan natuurlijk ook altijd iets gebeuren, waardoor de robot bijgestuurd moet worden, dus helemaal zonder menskracht kan de machine niet.

De ontwikkeling van het selecteren staat niet stil. In feite weet de machine niet welke plant ziek is en welke niet: hij ziet alleen pixels. Het virus geeft op ieder soort een ander schadebeeld. Het blijft dus nodig om steeds per soort nieuwe informatie in te voeren. Het is geen zelflerend systeem, maar wel zelf-herkennend. Alles wat hij leert, wordt er door mensen ingestopt. “Bij ons is het rendement hoog, want we telen veel soorten in het vroege, midden en late segment, waardoor we de robot vaker kunnen inzetten dan gebruikelijk.”

Twee keer per jaar krijgt de software een update op basis van de feedback tijdens het teeltseizoen. Door de wisseling van seizoenen op het noordelijk en zuidelijk halfrond gaat de verdere ontwikkeling supersnel. “We denken als telers mee bij het verder ontwikkelen van dit systeem, bijvoorbeeld het in tegenstelde richting werken en het zelfstandig omdraaien” legt de tulpenteler uit.

Middelenverbruik omlaag

Een bijkomend voordeel is het middelenverbruik, vindt hij. Het ene jaar is er meer virus dan het andere jaar, legt hij uit. Dat is afhankelijk van de buitenomstandigheden. Luizen brengen het virus over van plant op plant, maar ze worden pas actief boven 14 ºC. Een bollenteler moet dus altijd alert zijn op de luisbestrijding. Met de intrede van de robot wordt dat allemaal iets minder spannend en kan de frequentie omlaag.

Ook het aanstippen van de zieke planten gebeurt heel nauwkeurig, waardoor er maar heel weinig middel nodig is.